Yosh tarjimashunos
Qisqacha mazmun mavjud emas.
Qisqacha mazmun mavjud emas.
Ushbu bitiruv-malakaviy ish "Usmon Nosir – mohir tarjimon" mavzusida bo'lib, unda Usmon Nosirning tarjima faoliyati, xususan, Pushkin va Lermontov asarlarini o'zbek tiliga tarjima qilishi nazariy va amaliy jihatdan atroflicha tahlil etilgan. Ishda Usmon Nosirning badiiy mahorati, ijodiy uslubi va tarjimadagi o'ziga xos jihatlariga urg'u berilgan. Mavzuning dolzarbligi, ilmiy ahamiyati, foydalanilgan manbalar hamda mavzuni o'rganish darajasi asoslangan.
Kitob tarjima nazariyasi va amaliyotiga bag'ishlangan maqolalar to'plamidan iborat. Unda tarjima jarayonining lingvistik, kognitiv, kommunikativ-pragmatik va lingvokulturologik aspektlari, shuningdek, tarjimon mahorati, uslubiy o'ziga xosliklar va dolzarb muammolar ko'rib chiqiladi. Maqolalar o'zbek tilshunosligida tarjima masalalarini yoritishga qaratilgan bo'lib, turli mualliflarning qarashlari va tajribalari aks etgan.
Qaraqalpaq jurnalining ushbu sanı ilim hám jámiyetke baǵıshlanǵan maqaleler menen tolı.
Ushbu maqolada janr va uslubga xos psixolingvistik tarjimalarning xususiyatlari ochib berilgan. Janr va uslubga xos tarjimalarga badiiy (adabiy) va axborot (maxsus) tarjimalar va psixolingvistik tasniflash tarjimalari kiradi. Tarjima insonning eng qadimgi mashg'ulotlaridan biridir. Turli tillar odamlarni bu oson bo'lmagan, ammo zarur bo'lgan ishga undadi, bu aloqa va xalqlar o'rtasida ma'naviy qadriyatlarni almashish uchun xizmat qildi va xizmat qiladi. Tarjimaning mohiyatini eng umumiy tushunish uning tillararo aloqa vositasi sifatida talqin etilishiga tushadi. Tarjima til vositachiligining bir turi sifatida qaraladi, unda xorijiy til matnining mazmuni (asl nusxasi) shu tilda ma'lumot beruvchi va kommunikativ jihatdan teng qimmatli matnni yaratish orqali boshqa tilga o'tkaziladi. Tarjima inson faoliyatining bir turi sifatida uzoq tarixga ega. O'z ildizlari bilan u insoniyat tarixidagi o'sha davrlarga borib taqaladi, qachonki proto-til o'zining alohida navlariga bo'linib ketgan va turli til jamoalari vakillari muloqotida vositachi rolini o'ynaydigan odamlarga ehtiyoj tug'ilgan, shunday qilib, «ikki tilli» paydo bo'lgan, ular «turli tilli» jamoalar o'rtasida muloqot qilishga yordam bergan. Yozuv paydo bo'lishi bilan bunday og'zaki tarjimonlarga — «tarjimonlarga» yozma tarjimonlar ham qo'shildi, ular rasmiy, diniy va biznes xarakteridagi turli matnlarni tarjima qilishdi. Boshidanoq tarjima muhim ijtimoiy funksiyani bajarib, odamlarning tillararo muloqotini ta'minladi. Yozma tarjimalarning tarqalishi odamlarga boshqa xalqlarning madaniy yutuqlaridan keng foydalanish imkonini berdi, adabiyotlar va madaniyatlarning o'zaro ta'siri va o'zaro boyitilishini ta'minladi. Tarjima faoliyatining xilma-xilligi nafaqat tarjima turlari bilan bog'liq. Tarjima turli sharoitlarda, qattiqroq yoki kamroq qattiq vaqt oralig'ida, turli mijozlar uchun turli maqsadlarda amalga oshirilishi mumkin. Tarjima matni asl nusxa bilan umumiy tanishish, biron-bir ma'lumot olish yoki asl nusxaning to'liq o'rnini bosuvchi sifatida nashr etish uchun mo'ljallangan bo'lishi mumkin. Barcha hollarda tarjimaga turli xil talablar qo'yiladi va tarjimon turli sharoitlarda ishlashga tayyor bo'lishi kerak. Tarjimon ishining xarakteriga uning rasmiy maqomi ham ta'sir qiladi. U biron-bir byuro yoki bo'limda shtatda ishlashi, yolg'iz yoki tarjimonlar guruhida bo'lishi, «erkin rassom» sifatida ishlashi, muzokaralar olib borishi, delegatsiyalarga hamrohlik qilishi, sharhlar, bayonnomalar va boshqa hujjatlarni tuzishi mumkin. Shartnomalar bo'yicha tarjimalarni amalga oshirish, tarjima muharriri, maslahatchi yoki tarjimonlar «jamoasi» rahbari rolida ishtirok etishi mumkin va hokazo.
Ushbu kitobda Oʻrta Osiyo va Sharq adabiyotining durdonalari, ularning tarjimalari, tarjimonlarning hayoti va ijodi haqida ma’lumotlar jamlangan. Kitobga turli tillardan (urdu, pushtu, fors, xitoy) o‘zbek tiliga qilingan tarjimalar kiritilgan bo‘lib, ularda mumtoz va zamonaviy adabiyot namunalari mavjud. Kitob adabiyotshunoslar, tarjimonlar va Sharq madaniyati bilan qiziquvchilar uchun foydali bo'lishi mumkin.
Ushbu kitob tarjimashunoslik fanining asosiy tushunchalari, tarixi, nazariyasi va amaliyotiga bag'ishlangan. Kitobda sohalar bo'yicha tarjima qilish, badiiy tarjima, uslubiy talqindan tortib, tarjima jarayonining lingvistik va madaniy aspektlarigacha bo'lgan masalalar muhokama qilinadi.
Ushbu kitob "Informatika va axborot texnologiyalari" kursidan laboratoriya mashg‘ulotlarini o‘tkazish uchun mo‘ljallangan o‘quv-metodik qo‘llanmadir. Qo‘llanma gumanitar yo‘nalishdagi talabalar uchun ishlab chiqilgan bo‘lib, kursning barcha materiallarini qamrab oladi. Har bir laboratoriya mashg‘uloti talabalarga nazariy bilimlar berish bilan birga amaliy ko‘nikmalarni shakllantirishga yo‘naltirilgan. Qo‘llanmada Windows operatsion tizimi, matn muharriri Word, elektron jadval Excel, prezentatsiyalar yaratish va veb-saytlar bilan ishlash kabi muhim mavzular o‘rin olgan.
Ushbu o'quv qo'llanma tarjima nazariyasi va amaliyotiga bag'ishlangan bo'lib, talabalarga tarjima jarayonidagi leksik, grammatik va phraseologik muammolarni hal qilishda yordam beradi. Unda so'z birikmalari, iboralar, maqollar va turli grammatik konstruksiyalarni tarjima qilish usullari ko'rsatilgan. Qo'llanmada ingliz tilidan o'zbek va rus tillariga tarjima qilish misollari keltirilgan, shuningdek, tarjima uslubini rivojlantirish uchun amaliy mashqlar berilgan.
Ushbu tadqiqot Oʻzbekiston va Angliya oʻrtasidagi adabiy aloqalar, xususan, mumtoz oʻzbek adabiyotining ingliz tiliga tarjima qilinishini, ayniqsa, oʻrta asr adabiyoti durdonalarining tarjimasi bilan shugʻullanadi. Tadqiqotda