Ushbu kitob qattiq jismlarda diffuziya hodisasini o'rganadi. Unda diffuziyaning kelib chiqish sabablari, atomlarning vakansiyaga siljish energiyasi va diffuziyani aktivlashtirish energiyasi kabi asosiy tushunchalar tahlil qilinadi. Shuningdek, kristall panjaradagi atomlarning harakati, vakansiyalarning roli va diffuziyaning turli usullari ko'rib chiqiladi. Kitobda diffuziya koeffitsienti, unga ta'sir etuvchi omillar va amaliy ahamiyati ham yoritilgan.
Ushbu doktorlik dissertatsiyasi
Ushbu dissertatsiya Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Oliy attestatsiya komissiyasida roʻyxatga olingan. Ushbu tadqiqot ishi Oʻzbekiston Respublikasi fan va texnologiyalari taraqqiyotining ustuvor yoʻnalishlariga mos ravishda bajarilgan. Tadqiqotning maqsadi parabolik tipdagi nochiziqli xususiy hosilali differensial tenglamalar sistemasi bilan ifodalanuvchi oʻzaro diffuziya masalalarining chiziqsiz matematik modellarini sonli va analitik tarzda oʻrganish, hududlarda namlik va tuz-chang koʻchishi holatlarini monitoring qilish va bashoratlash uchun matematik modellar, hisoblash algoritmlari va dasturiy majmuani ishlab chiqish hamda takomillashtirishdan iborat.
Ushbu dissertatsiya ikki komponentali muhitlarda nodivergent kross-diffuziya jarayonlarini sonli modellashtirishga bag'ishlangan. Tadqiqotda ushbu jarayonlarning matematik modellari, sonli yechish usullari, algoritmlari va ularning dasturiy ta'minoti ishlab chiqilgan. Asosiy e'tibor jarayonlarning sifat xossalarini, global yechimning mavjudlik shartlarini o'rganishga qaratilgan. Tadqiqot natijalari amaliy geofizika, mexanika, biologiya va boshqa ko'plab sohalarda qo'llanilishi mumkin.
Qisqacha mazmun mavjud emas.
Ushbu dissertatsiya ishida harakatlanuvchi muhitlarda diffuziya jarayonlarini sonli modellashtirish masalalariga bag'ishlangan tadqiqotlar keltirilgan. Parabolik tipdagi nochiziqli tenglamalar sistemasini o'rganish, ularni sonli yechish usullarini ishlab chiqish hamda dasturiy majmuasini yaratish asosiy maqsad qilib olingan. Tadqiqotda qator nazariy va amaliy natijalar olingan bo'lib, ular jumlasiga ikki komponentli muhitlarda diffuziya jarayonlarining matematik modellari, global yechimning mavjudlik shartlari, yechimlarning sifat xossalari, asimptotik formulalar, sonli yechish sxemalari hamda dasturiy ta'minotni yaratish kiradi. Ishlab chiqilgan dasturiy ta'minot va algoritmlar ilmiy-tadqiqot va ta'lim jarayonlarida keng qo'llanilishi mumkin.
Ushbu kitob qattiq jismlarning tuzilishi, molekulyar tuzilishi hamda molekulalar, kristallarning tuzilishi haqidagi bilimlarni berishga bag'ishlangan. Unda turli moddalarning tuzilishi, xossalari, atomlararo aloqalari, kristall panjaralari va moddalarning mikroskopik tuzilishi haqida ma'lumotlar keltirilgan.
Ushbu kitob, O'zbekiston Respublikasi xalq bilimlandirish ministirligi tomonidan A'jinyaz nomidagi No'kis ma'mleketlik pedagogikaliq inistituti talabalari uchun mo'ljallangan "Fizikani woqitiw metodikasi" kafedrasi o'quv qo'llanmasidir. Kitobning asosiy mavzusi - maktab fizikasida zat tuzilishi haqidagi ma'lumotlarni berish. Qo'llanma kristall tuzilishlar, molekulalararo bog'lanishlar, qattiq jismlar, suyuqliklar va gazlarning molekulyar tuzilishi, diffuziya kabi tushunchalarni qamrab oladi. Shuningdek, kitobda Demokrit, Ar-Roziy, Beruniy va Ibn Sinoning atomistik qarashlari, kristall panjaralari modellari, molekulalar va atomlarning o'lchamlari, izomeriya hodisasi, metallarning tuzilishi va xususiyatlari kabi masalalar yoritilgan.
Ushbu hujjat qattiq jismlardagi diffuziya hodisasiga bag'ishlangan referatdir. Unda diffuziyaning kelib chiqishi, atomlarning vakansiyaga siljish energiyasi, diffuziyani aktivlashtirish energiyasi kabi asosiy tushunchalar tushuntiriladi. Shuningdek, turli xil diffuziya mexanizmlari va ularning qanday borishi, xususan atomlarning o'rin almashishi, tugunlar orasida joylashishi va vakatsiyalarga o'tishi kabi jarayonlar ko'rib chiqiladi. Referatning oxirida foydalanilgan adabiyotlar va internet saytlari ro'yxati keltirilgan.
Ushbu kitob yarimo'tkazgichli materiallarga aralashmalar kiritish, ularning elektr fizik xossalarini boshqarish, elektron-kovak o'tishlarni hosil qilish va diffuziya usullarini qo'llashga bag'ishlangan. Kitobda diffuziya jarayonining fizik asoslari, turli xil diffuziya usullari va ularning yarimo'tkazgich qurilmalarini yaratishdagi qo'llanilishi batafsil yoritilgan. Material elektronika va mikroelektronika sohasida ishlaydiganlar uchun foydali bo'lishi mumkin. Asosiy e'tibor diffuziya jarayonlarini boshqarish, chuqurlikni aniqlash va o'tishni hosil qilishga qaratilgan.